Spis treści
Są czarne, okrągłe i mają jakiś wzorek… co więcej można powiedzieć? No cóż, bardzo dużo.
Pod powierzchnią opony kryje się spora dawka inżynierii. Opony poprzez kontakt z nawierzchnią muszą zapewnić przyspieszanie, hamowanie, trzymanie w zakrętach, przyczepność w terenie i to wszystko w zmiennych warunkach pogodowych, a jednocześnie dawać stabilność i informacje zwrotne dla motocyklisty. Można więc powiedzieć, że to musi być produkt high-tech. Nie mamy zamiaru promować konkretnej marki, ale raczej przekazać podstawowe informacje o technicznych aspektach, które możesz wykorzystać wybierając opony dla swojego motocykla, zgodnie z Twoimi potrzebami.
ANALIZA TECHNICZNA BUDOWA
Podstawa to karkas (nr 1), szkielet, który ma ogromne znaczenie dla stabilności opony. Nowoczesne opony radialne mają karkas zbudowany głównie z pasm rayonu, kevlaru czy nylonu zespojonego gumą. Osnowy te są ułożone pod kątem 90˚ w stosunku do kierunku toczenia (radialnie do osi koła – stąd nazwa).
W zależności od rodzaju opony, może być do pięciu takich warstw w karkasie, który zyskuje stabilność wraz z ciśnieniem w oponie. Wewnątrz karkasu jest hermetyczna warstwa (nr 8) zapewniająca szczelność.
Na karkas nałożony jest pas (nr 2), który nadaje oponie właściwe wymiary i zapobiega deformacji karkasu przez siły odśrodkowe. Skład mieszanki gumy pasa jest szczególnie istotny, ponieważ musi być on jednocześnie elastyczny i stabilny. Osnowy pasa są „w jednym kawałku”, tzn. „nie mają początku/końca”, są ułożone pod kątem 0˚do kierunku toczenia i mogą być zrobione ze stali, aramidu czy kevlaru.
Po wewnętrznej stronie karkasu jest też stopka (nr 5-6) i stalowe wzmocnienie (nr 7) w rozmiarze felgi. Stopka ma gumowe wypełnienie (nr 4), które powoduje, że garb karkasu wpasowuje się w felgę przez co trzyma oponę na właściwym miejscu i utrzymuje szczelność. Ma też duże znaczenie dla bocznej sztywności opony.
Na tak skonstruowany szkielet opony naklejona jest powierzchnia toczna (nr 3). Różny skład gumowej mieszanki ma ogromne znaczenie dla zachowania się opony. Następnie opona jest wulkanizowana, podgrzewana pod ciśnieniem, i wszystkie warstwy stapiają się ze sobą.
Wspomniana wcześniej mieszanka może się różnić w różnych częściach powierzchni tocznej. Boki mogą być bardziej miękkie, aby zapewnić większą przyczepność w zakrętach, a środek twardszy dla wyższych przebiegów. Mieszanka może zawierać kauczuk, sadzę, substancje zmiękczające, silikat (dla przyczepności na mokrych nawierzchniach) i różnić się między producentami i zastosowaniem.
Ale tak czy inaczej – opony dalej są czarne i okrągłe.
OZNACZENIA NA OPONACH
Rozmiar: np. 150/70 R 17
- 150: szerokość w milimetrach;
- 70: profil w % wysokość względem szerokości;
- R: opona radialna; 17: średnica felgi w calach
- DOT 14 07: data produkcji – 14 tydzień 2007 roku
- Indeks prędkości: A1-Y, gdzie A1 to 5km/h, a Y to 300 km/h
- Indeks nośności: 20-120, gdzie 20 oznacza nośność 80kg, a 120 a 1400kg
- TL/TT: bezdętkowe/dętkowe
CO WYBRAĆ?
Nie damy żadnych rekomendacji, nie będziemy zagłębiać się w indywidualne preferencje, ale może obiektywnie podpowiemy jak ukierunkować Twój wybór. Najpierw musisz odpowiedzieć na pytanie, czy jeździsz po asfalcie, czy poza nim. Jeśli po asfalcie – oceń swój styl jazdy. Wolisz szybką jazdę i zakręty? Wybierz bardziej wypukłą oponę, z miękką mieszanką po bokach i twardym karkasem. Jeśli wolisz spokojniejszą jazdę turystyczną, możesz wybrać bardziej płaską oponę, która da Ci więcej stabilności i twardszą mieszankę z bardziej miękkim karkasem. Jeśli natomiast chcesz zjechać z utartych szlaków, wybór jest coraz trudniejszy. Jeśli preferujesz szutry i suche drogi gruntowe, możesz wybrać oponę dualową, z nieco bardziej agresywnym bieżnikiem, ale jeszcze nie typowo kostkową.
Najlepsza będzie miękka mieszanka z miękkim karkasem – wtedy opona będzie bardziej elastyczna i będzie lepiej radziła sobie ze zmianami nawierzchni. Opony kostkowe są chyba najczęstszym tematem dyskusji. Na asfalcie są głośnie i nie dają najlepszej przyczepności, ale za to w terenie są nie do przecenienia. Jeśli Twoje przygody prowadzą Cię w piaski i błoto, wybierz miękką mieszankę i twardy karkas. Jeśli jednak wolisz kamienie i twarde przeszkody – lepsza będzie twarda mieszanka i miękki karkas. Jak widzisz – wybór zależy od tego gdzie i jak planujesz jeździć.
KILKA PRAKTYCZNYCH PORAD
Z dętką, czy bez? Oto jest pytanie. Wszystko zależy od kół w Twoim motocyklu. Niektóre felgi nie są przeznaczone do opon bezdętkowych, ponieważ mocowanie szprych nie zapewnia szczelności. Oczywiście można je przerobić – ale tu polecamy skonsultowanie ze specjalistą, ponieważ niektóre felgi nie mają odpowiedniego kształtu, żeby utrzymać bezdętkową oponę „na miejscu” co może spowodować, że po prostu spadnie z obręczy podczas jazdy.
Obie opcje mają swoje zalety i wady. Oponę bezdętkową jest łatwiej i szybciej naprawić (o ile nie jest za bardzo zniszczona). Opony dętkowe dają więcej możliwości zabawy z ciśnieniem, bez ryzyka utraty szczelności, gdy zejdzie się za nisko. Więc znowu – to zależy od terenu i komfortu, który chcesz mieć. Tak czy inaczej – jeśli musisz zdjąć oponę z felgi, miej ze sobą trochę wody i mydła. Polej mydlinami oponę przy feldze – pozwoli to łatwiej ześlizgnąć się oponie z felgi.
A co z ciśnieniem? Jeśli masz dużo bagażu, albo pasażera, ciśnienie musi być odpowiednio wysokie, żeby utrzymać sztywność opony i zachować stabilność przy zwiększonej masie. Zjeżdżając z asfaltu można rozważyć zmniejszenie ciśnienia. W piasku warto zejść naprawdę nisko – jazda będzie łatwiejsza. Ale jeśli teren się zmieni – ciśnienie trzeba dostosować. A jazda na asfalcie ze zbyt niskim ciśnieniem jest niebezpieczna i może się źle skończyć.
CZARNE I OKRĄGŁE
Każdy z powyższych tematów można rozważać w nieskończoność, ale chyba poruszyliśmy te najważniejsze dotyczące gum na motocyklu. Każda opona ma zalety I wady, zwolenników I przeciwników, bo to po prostu zależy od motocyklisty i jego preferencji, stylu jazdy i przygody po jaką chce sięgnąć.
Zadaj więc sobie najważniejsze pytania i… wybierz czarną i okrągłą.
Autor – ADV Hoppers
ADV Hoppers to międzynarodowa para motocyklistów i miłośników przygód: Agata Dudek i Joris De Poortere. Aktualnie w podróży dookoła świata, której przebieg można śledzić na blogu i w mediach społecznościowych.
