W poprzednich artykułach omówiliśmy zarówno te kraje europejskie, gdzie na prawie jazdy kat. B możemy poruszać się lekkimi motocyklami lub trójkołowcami bez dodatkowych szkoleń (np. Czechy, Hiszpania lub Włochy), jak również państwa, w których jest to możliwe po zaliczeniu dodatkowych szkoleń (np. Francja i Wielka Brytania). Opisaliśmy także przypadki, gdzie samochodowe prawo jazdy wydane przed określonym terminem uprawnia do otrzymania „z automatu” dodatkowej kategorii A1.
W ostatniej (przynajmniej na tym etapie) części cyklu publikacji chcielibyśmy zaprezentować dwa kraje Europy – Szwajcarię i Węgry, w których, posiadając kategorię B prawa jazdy, nie będziemy mogli prowadzić jednośladów powyżej 50 cm3, za to otrzymamy ułatwienie w zdobyciu niektórych kategorii motocyklowego prawa jazdy.
Szwajcaria
Szwajcaria nie jest członkiem Unii Europejskiej i w związku z tym nie ma obowiązku wdrażania wspólnotowych dyrektyw dotyczących praw jazdy. Kategorie uprawnień na poszczególne pojazdy są jednak niemal identyczne jak w państwach unijnych.
W krainie legendarnego Wilhelma Tella nie pojedziemy motocyklem na prawie jazdy B. Będąc jednak mieszkańcem tego państwa i posiadając takie uprawnienia, otrzymujemy możliwość znacznie atrakcyjniejszą: uzyskać kategorię A1 i A na korzystniejszych warunkach.
Szwajcarska klasa A1 uprawnia do prowadzenia motocykli o pojemności silnika do 125 cm3 oraz mocy nie większej niż 11 kW. Osoby, które nie ukończyły 18 roku życia (dla uzyskania A1 należy mieć min. 16 lat) mogą kierować jedynie motorowerami o pojemności do 50 cm3 i mocy do 4 kW (bez ograniczenia prędkości).
Chcąc otrzymać kategorię A1 należy najpierw zdać egzamin teoretyczny. Po tym fakcie otrzymujemy swego rodzaju pozwolenie do nauki jazdy (Lernfahrausweis), które ważne jest przez 4 miesiące. Dalsze kroki zależą od tego, czy posiadamy prawo jazdy B czy też nie:
– Jeżeli tak, kategorię A1 możemy uzyskać bez egzaminu, po ukończeniu 8-godzinnego szkolenia praktycznego.
– Jeśli nie, musimy zaliczyć szkolenie w ruchu drogowym oraz wspomniane 8 godzin szkolenia praktycznego. Następnie pozwolenie do nauki jazdy zostaje automatycznie przedłużony o 12 miesięcy. W tym czasie egzamin powinno się zdać egzamin praktyczny.
Rozwiązanie ze szkoleniem praktycznym dla posiadaczy kat. B jest zbliżone do zasad obowiązujących w Austrii, Francji i Luksemburgu. W odróżnieniu od tych państw, tu otrzymujemy kategorię A1 prawa jazdy, która ma charakter międzynarodowy (zgodnie z konwencją o ruchu drogowym), co powoduje, iż uprawnienie ważne jest również poza granicami Szwajcarii.
Zdając na kategorię A już nie jest tak łatwo, ale posiadacze prawa jazdy na samochody osobowe też mogą liczyć na pewne udogodnienia. Procedura z egzaminem teoretycznym jest taka jak dla klasy A1. Dodatkowo, posiadając kategorię lekkich motocykli, wystarczy nam zaliczenie tylko 6 godzin szkolenia podstawowego i możemy przystąpić do egzaminu. Jeżeli mamy do dyspozycji kat. B/B1 bez A1 – szkolenie przed egzaminem powinno liczyć co najmniej 12 godzin.
W przypadku gdy nie posiadamy żadnej z powyższych kategorii – oprócz 12 godzin kursu podstawowego, musimy odbyć jeszcze min. 12 godzin szkolenia w ruchu drogowym. Po tym fakcie pozwolenie (Lernfahrausweis) zostaje przedłużone do 1 roku i w tym czasie powinniśmy przystąpić do egzaminu praktycznego.
W Szwajcarii nie ma unijnej kategorii A2, choć jej wprowadzenie może być również kwestią czasu. Zamiast tego występuje ograniczenie wiekowe związane z limitem mocy dla motocykle. Aby otrzymać prawo jazdy A należy być osobą pełnoletnią (18 lat), jednakże przed ukończeniem 25 roku życia lub przed upływem 2 lat od momentu uzyskania uprawnień, posiadacz tej kategorii może poruszać się wyłącznie motocyklami o mocy maksymalnej do 25 kW (34 KM). Jest to rozwiązanie zbliżone do obowiązujących wcześniej regulacji we Francji i Niemczech.
Warto dodać, że kategoria A2 funkcjonowała w Szwajcarii wcześniej, lecz dotyczyła trójkołowców o masie do 550 kg. Została ona zastąpiona klasą B1, która zawiera się w kategorii B, dzięki czemu kierowcy samochodów osobowych mają również prawo prowadzenia motocykli trójkołowych.
Źródło:
1. „Der Weg zum Führerschein”,MOTOSCOUT24
2. „Führerausweis und Fahrberechtigung (Schweiz)”,Wikipedia
3. „Führerschein und Lenkberechtigung (Österreich). Code 111 – Motorräder bis 125 cm³”,Wikipedia
Węgry
Rosnące ceny paliw spowodowały wzrost zainteresowania społeczeństwa węgierskiego tanimi pojazdami jednośladowymi. Co prawda, posiadając prawo jazdy kat. B można było prowadzić motorowery, jednakże regulacje prawne m.in. z sąsiedniej Austrii (kod B111), dające możliwość kierowania lekkimi motocyklami do 125 cm3, spowodowały pojawienie się podobnych postulatów na Węgrzech.
W sierpniu 2010 r. jeden z członków podkomisji Krajowego Komitetu Technologii Transportu i Infrastruktury zaproponował rozwiązanie, polegające na poszerzeniu uprawnień kategorii B o motocykle do 125 cm3. Propozycja ta została odrzucona przez Zgromadzenie Narodowe 12 października tego samego roku. Motywowano to obawą o bezpieczeństwo. W kolejnym roku miała miejsce inicjatywa obywatelska, której celem było zebranie podpisów dla rozwiązanie ze 125-tkami dla kat. B. Akcja ta zakończyła się z różnych przyczyn fiaskiem, lecz w tym samym czasie parlament węgierski powrócił do tej kwestii, dostrzegając pozytywny oddźwięk społeczny.
W rezultacie tego już na początku 2012 r. wprowadzono na Węgrzech dodatkową kategorię prawa jazdy B125, która na terenie kraju jest równoważna kategorii A1, czyli oprócz motocykli do 125 cm3 i 11 kW mocy obejmuje również trójkołowce do 15 kW.
Procedura uzyskania kategorii B125 (zwanego również A1-B) jest następująca:
1) Część teoretyczna, która obejmuje co najmniej 3 godziny wykładu w formie multimedialnej, z czego 1 godzina poświęcona jest zasadom ruchu drogowego, 1 godzina – technice jazdy i 1 godzina – budowie i eksploatacji pojazdów. Etap ten kończy się egzaminem teoretycznym, którego pozytywne zaliczenie pozwala przystąpić do części praktycznej.
2) Część praktyczna, która obejmuje 2-godzinne szkolenie, z czego 1 godzina dotyczy podstawowej nauki kierowania (na placu itp.), a kolejna godzina – jazdy w ruchu ulicznym. W przypadku gdy kursant nie opanował w wystarczającym stopniu pojazdu, może zaistnieć konieczność zwiększenia liczby godzin praktycznych przez szkołę jazdy. Po zakończeniu szkolenia można przystąpić do egzaminu praktycznego, na którym należy mieć przepisowy ubiór ochronny (kask, rękawice, protektory i obuwie motocyklowe). Istnieje również opcja zdawania na motocyklu z automatyczną skrzynią biegów, jednakże w takiej sytuacji zamieszcza się stosowną adnotację w prawie jazdy o uprawnieniach do kierowania pojazdami tylko z tego typu skrzynią.
Według szacunków uzyskanie tej kategorii może być dwa razy tańsze w stosunku do kategorii A1 (odpowiednio: ok. 30 tys. forintów i ok. 60-70 tys. forintów). W rzeczywistości ostateczny koszt zależy w dużej mierze od ilości godzin praktycznej nauki jazdy.
Źródło:
1. „A gyakorlati oktatáshoz és a vizsgához a motorkerékpárt biztosítjuk”,Andrássy Autós-Motoros Iskola
2.„B125: Ami visszajön a benzinen, azt bebukjuk az adókon”, 15.02.2012, PECSISTOP
3. „B125 jogosítvány: nem egy délután és nem húszezer…”, 27.01.2012,Hegylakók Motoros Magazin
4. „B125 kategória jogosítvány feltételei”,Bachusz Autós-Motoros Iskolában
5. „Kétszer is gondolja meg, mielőtt B125-ös jogsi szerzésébe kezd”,PECSISTOP
6. „Motor jogosítvány kategóriák és árak”, Motor Suli
7. Zách Dániel,„Mi kell a B125-ös jogosítványhoz?”, 16.05.2012
